Trang chủ Blog Introvert

TÂM LÍ HỌC HÀNH VI, PHÂN TÂM HỌC VÀ NLP - Tri thức kinh điển giúp bạn nhận diện toàn bộ xã hội

By: OopsyAdmin, 2020-12-09 15:44:16

TÂM LÝ HỌC HÀNH VI? HIỂU NGUỒN GỐC TRƯỚC ĐÃ

👦 Hỏi: Tâm lý học hành vi chỉ là một phần nhỏ trong tâm lý học thôi đúng không ạ?

Tâm lý học hành vi hồi đầu ghê lắm, hồi đầu nó kinh lắm. Nó đi từ chủ nghĩa thực dụng của James. Tâm lý học hiện đại có 3 nguồn gốc:

i. Thứ nhất là từ James với TRIẾT HỌC THỰC DỤNG và ông ấy CHUYỂN SANG TÂM LÝ HỌC. Ông ấy là ông tổ của tâm lý học, nếu bạn nhìn bộ tâm lý học đại cương của ông ý, 3 tập dày thế này này, bạn chết ngất luôn, khoa học mà đến tận bây giờ bạn đọc không biết nó sai ở đâu. Kinh hoàng luôn!

Tại sao nó thực dụng? Bởi vì thế này, nó xem xét cái tác động của mối quan hệ giữa HÀNH VI với CẤU TRÚC CỦA TÂM LÝ, sinh lý và hành vi. Và nếu đã đặt tâm lý, sinh lý, hành vi, thì bao giờ cũng là gì? Hành vi là kết quả của việc tâm sinh lý phản ứng với bối cảnh. Đấy chính là những cốt lõi ban đầu. Trông vậy hệ thống này rất phức tạp, bởi vì khi bạn đặt tâm lý, sinh lý với hành vi, thì bạn đang đánh giá gì? Một là cảm xúc emotion, mà emotion không phải là chuyện tâm lý học hiện đại đặt ra nữa. Cho nên thời của tâm lý học hành vi, ông ấy đặt ra CẢM XÚC và thứ hai ông ấy đặt ra NHẬN THỨC

ii. TÂM LÝ HỌC CỔ ĐIỂN, nhánh của Janet, nó xuất phát về sau đẻ ra Freud, là cái bên của ông ấy đặt ra vấn đề từ phân tâm, tức là từ cái nền tảng của tâm lý học, cái nền tảng của thứ chúng ta gọi là tâm lý và tư duy, tức là nó sâu hơn

iii. Và cuối cùng là cái nhánh của bên Đức là dạng TÂM LÝ HỌC VĂN HÓA, tức là tất cả thế giới xung quanh chúng ta thực ra chỉ là những biểu tượng của nội tâm – trường phái này với trường phái kia liên quan đến nhau

PHÂN TÂM HỌC VÀ TÂM LÝ HỌC HÀNH VI – BÊN NÀO CŨNG THỰC DỤNG!

Nhưng ở giữa này là thế giới của James. Nếu nói về tính thực dụng, đương nhiên là James thắng rồi, nói về tính thực dụng, nói về cảm xúc, nghiên cứu về emotion, về những sức cản trong chúng ta thì dễ hơn là nghiên cứu về một tâm lý đặc biệt

Ví dụ tôi bảo đơn giản thế này, điểm phân biệt rất khó, bạn có một tâm lý là khi đối diện với một cái gì khó hiểu, thì bạn cảm thấy bực bội, ví dụ thế. Đấy là tâm lý. Khi tôi là một nhà phân tâm học tôi sẽ truy xuất về nguồn gốc của bạn, tôi thấy là từ hồi nhỏ bạn bị ép học nhưng bạn lại không thích học, có nhiều lần kết quả của bạn không được như ý, bạn bè bạn rủ đi chơi nhiều, bạn bị bố mẹ bắt ở nhà học và luôn luôn sỉ nhục bạn về kết quả học tập không tốt. Thế là bạn cảm thấy rất ghét kiến thức theo một nghĩa nào đấy, ví dụ như vậy. Thì tôi cho rằng đây là cội nguồn

Nhưng một nhà tâm lý học hành vi không quan tâm điều đấy. Họ quan tâm đến cảm xúc của bạn, họ quan tâm đến sự bực bội, họ quan tâm đến hoàn cảnh và tri thức, họ quan tâm đến vai trò của tri thức với cuộc sống của bạn. Họ rút ra được hành vi của bạn ứng xử với tri thức sẽ liên quan đến những nhân tố nào, và làm sao để kích hoạt cảm xúc của bạn, biến đổi cảm xúc của bạn. Trong khi tâm lý học về phân tâm học lại cho rằng không thể thay đổi nó, chỉ có thể trị liệu cho bạn dần dần, giúp bạn quay trở về quá khứ, giúp bạn thoát ra khỏi những ấm ức vì bị sỉ nhục, vì bị ép buộc trong học tập. Tính thực dụng rất khác nhau. Đến lúc kết hợp 2 cái chủ nghĩa hành vi thực dụng từ James cộng với thuyết phân tâm học, nó mới ra đời NLP. NLP họ thấy được một cái sức mạnh mạnh mẽ hơn, họ dùng cảm xúc để trị liệu quá khứ, nghe thì nó rất phức tạp nhưng nó hay lắm

👁 NLP – ĐÚNG SAI KHÓ LƯỜNG

👦 Hỏi: NLP là kết hợp của tất cả?

NLP là một cuộc đại tổng hợp toàn bộ tâm lý học từ trước nó

👦 Hỏi: Nó ưu việt hơn?

Tôi không chắc. Nhưng chưa có nhà tâm lý học nào thành công như Tony Robbins cả. Đúng hay sai không nói nữa. Chỉ nói là thành công thôi. Thì rõ ràng nó thành công dã man. Nó thành công như vậy thì chứng tỏ nó có một cơ sở nào đấy đúng

👦 Hỏi: Cũng có thể là do thời đại?

Tôi nghĩ rất khó nói. Chẳng hạn hai nguyên tắc của nhận thức trong NLP là lược bỏ và bóp méo. Nó tương ứng với nguyên lý về cha và mẹ trong phân tâm học, cũng liên quan đến việc cấu thành các loại cảm xúc và nhận thức - tức là LƯỢC BỎ là một động thái của NHẬN THỨC, trong khi BÓP MÉO lại là một động thái của CẢM XÚC. Tức là cách phát hiện của các nhà NLP gốc liên quan đến một trục dài, họ tận dụng những thành quả họ đưa vào, cho nên, nếu gọi NLP là thành công, thì phải nói là những người phát hiện kia mới thành công

👦 Hỏi: Nó chỉ kế thừa thôi!

Đúng rồi. Nhưng nó nâng lên một tầm mà cái tầm này không nhà trị liệu nào dám đặt vấn đề. Đấy là trị liệu tập thể. Nó choáng đấy. Tức là bởi vì nỗ lực lớn nhất của các nhà phân tâm học là trong tâm kịch, tức là trị liệu theo kiểu trị liệu nhóm, một nhóm trị liệu lẫn nhau. Mà nhóm đấy quy mô không thể đông được, nhưng sức ảnh hưởng của NLP họ cho rằng bất kì ai cũng có thể làm được, giải mã những bí mật tận cùng của khoa học và mê thuật từ thời cổ cho phép trị liệu. Sau đấy trị liệu cho đám đông hàng nghìn người. Trị liệu mẫu mà trị liệu được cho người khác, thế mới kinh chứ

👦 Hỏi: Nhóm trị liệu thường ở nước ngoài nhiều ạ, tôi vẫn thấy trên các bộ phim thường hay có các nhóm đó?

Ừ, bây giờ nó vẫn thành công hơn. Bởi vì NLP được coi là ngụy khoa học, một trong bảy khoa học nguy hiểm nhất hành tinh

👦 Hỏi: Cũng có thể do truyền thông về NLP nhiều quá còn thực chất nó không được thế?

Rất khó nói. Nói chung NLP gốc thì rất tuyệt vời. Nhưng NLP được bổ sung, tức là từ khoảng trước Tony Robbins một chút, thì nó không còn là NLP gốc nữa, và nó không còn là trị liệu nữa. Nó liên quan đến các thuật thao túng tâm trí. Cho nên bài gần nhất của Tony Robbins mới nói đến sự khác biệt giữa coach và therapy. Tức là giữa hoạt động kiến tạo của coach với hoạt động trị liệu. Bản thân anh ấy cũng phải phân ranh giới. Tony Robbins mà không phân ranh giới ra, nó kiện cho chết. Coach không phải là trị liệu, coach không hề có ý định hàn gắn vết thương, mà định là moi cái năng lượng ở bên trong ra để nó phát tán ra ngoài. Trong khi trị liệu là hoàn thiện những vết thương và làm cho nội tâm trở lại cân bằng. Hai hướng khác nhau

Cho nên trị liệu gần với Thiền, còn NLP gần với những buổi làm năng lượng, rất phổ biến. Những buổi làm năng lượng mà trước khi có NLP du nhập vào, thì nó đã tồn tại khoảng từ năm 1850 ở Mỹ rồi, buổi làm năng lượng rất nổi tiếng - Nhảy múa, ca hát, vì nó liên quan đến truyền thống Tin Lành. Xong NLP mới du nhập hết tất cả cái này lại. NLP là một cái khung lý thuyết, nó đủ sức du nhập mọi lý thuyết vào bên trong nó. Dạng như một cái áo vá, bạn không chắc là cái áo vá sẽ đắt hơn một cái áo thường đúng không?

- Ghi chép từ cuộc trò chuyện tâm lý của Tác giả, Founder Dự Án Tâm lý học OOPSY -


Liên hệ

Mọi thắc mắc xin liên hệ:

E: pr.oopsy.vn@gmail.com G: oopsy.vn P: 0968 523 147 | 0968 523 147