Đôi điều về ý niệm chân chính
Người ta thường ca ngợi sức mạnh của ý niệm, thực ra bản thân ý niệm không có sức mạnh gì đặc biệt. Nhưng ý niệm chân chính, hay chính niệm, có sức mạnh thực sự lớn lao. Bởi sự chân chính tạo ra năng lượng vô song, chế áp mọi thứ tà ác và mê muội. Chính niệm hỗ trợ bạn đắc lực trong việc hoàn thiện bản thân.
Những căng thẳng hàng ngày của cuộc sống khiến bạn chịu vô vàn áp lực. Liệu pháp thực hành chính niệm trong tâm lí học giúp bạn tĩnh tại, trở về trạng thái cân bằng. Nó rất gần với thiền định (nhiều người cũng gọi liệu pháp này với cái tên khác là thiền chính niệm).
Trạng thái chính niệm thúc đẩy bạn tập trung vào hiện tại, nhìn sâu vào suy nghĩ và cảm xúc bên trong mình, không có sự phán xét. Từ đó bạn mới có thể quan sát, nhìn nhận thế giới bên ngoài một cách khách quan. Các ý niệm của bạn có cơ hội tiếp cận gần hơn tới chân lí.
Chính niệm có rất nhiều lợi ích, bạn nên thực hành thường xuyên. Một trong số những việc chính niệm khởi tác dụng hiệu quả là bỏ thói quen xấu của bạn.
Tăng cường chính niệm trong bỏ thói quen xấu
Cơ chế hoạt động của thói quen có hình thức tự động, không cần ý thức chúng ta điều khiển. Có thể nói chúng ta có phần thiếu chính niệm khi làm theo thói quen, đặc biệt là các thói quen xấu. Bạn sẽ học được cách hiểu và kiểm soát chính mình thông qua việc tăng cường thực hành chính niệm.
Mỗi lúc bạn ở trong môi trường thói quen dễ khởi phát thói quen xấu, hoặc bạn thấy thói xấu có nguy cơ tái diễn, bạn hãy nhớ thực hành chính niệm. Ngay cả khi bạn đã trót để thói quen xấu chi phối, việc thực hành chính niệm cũng giúp bạn giành lại thế chủ động, hạn chế ảnh hưởng của thói quen đó và tránh tiếp diễn lần sau.
Liệu pháp thực hành chính niệm rất phù hợp với các thói quen xấu có khả năng quay lại đột ngột, khó tránh được từ trước. Bên cạnh đó bạn còn có khả năng tự thực hành chính niệm khi có thời gian, không chỉ trong hoàn cảnh kích hoạt thói quen xấu, từ đó chiêm nghiệm sâu về nó.
Các bước thực hành chính niệm với thói xấu
Bạn có thể vận dụng linh hoạt liệu pháp thực hành chính niệm với thói quen xấu cụ thể bạn muốn bỏ. Các bước nêu ra dưới đây dựa trên nguyên tắc chung để bạn tham khảo:
1. Xác định đối tượng của thói xấu
Đối tượng có thể không xấu, nhưng bạn chấp mê vào đối tượng đó, buộc chặt với thói xấu. Vì vậy đối tượng quay trở lại ràng buộc bạn, khiến bạn lao đao. Bạn cần xác định đối tượng trước mắt thật rõ ràng. Ví dụ bạn có tật dọn dẹp nhà quá nhiều ngay cả khi không cần thiết, bạn có thể xác định đối tượng là căn nhà. Hay bạn không kiềm chế được la mắng người khác, trong hoàn cảnh thực tại bạn đang chuẩn bị la mắng những đứa em của mình, vậy đối tượng lúc này là người em. Nhiều trường hợp đối tượng trừu tượng, không rõ nét, bạn mở rộng thêm theo các gợi ý kích hoạt thói quen hoặc đối tượng bao trùm cả thói quen đó.
2. Hạn chế cử động thân, làm tĩnh tâm trí
Nếu thân thể vọng động, bạn rất khó bình tĩnh và định lại bên trong. Bạn cần hạn chế tối đa cử động thân thể, cố gắng im lặng, chú ý giữ thẳng lưng và không hở miệng. Hít thở sâu, điều hoà hơi thở. Nhắm hờ hoặc nhắm hẳn mắt nếu được. Bạn hãy gạt bỏ tất cả suy nghĩ, tâm cảm hết mức có thể, có điều gì nhảy vào tâm trí bạn cũng loại nó ra. Có thể mường tượng mình đang ở giữa một không gian tự nhiên mênh mông như giữa bờ biển, trên đỉnh ngọn núi.
3. Tập trung vào bên trong chính mình
Điều này không hề đơn giản. Chúng ta thường hướng ra bên ngoài, hiếm khi tập trung được vào bên trong mình. Giờ bạn đừng chú ý đến những thứ xung quanh, hãy bước vào thế giới tâm trí rộng lớn trong tâm trí bản thân. Bạn cần nhìn vào khoảng không tận sâu của thân thể, lắng nghe những tiếng nói vang lên trong đầu khi bình thường bạn mặc kệ, cảm nhận các cảm xúc ở từng khoảnh khắc. Tưởng chừng thời gian, không gian lúc này lắng đọng lại theo tâm hồn bạn.
4. Quán niệm vào đối tượng với bản thân
Việc duy trì hướng tư tưởng vào một thứ chẳng dễ như ta hình dung, có khi nghĩ chưa được một phút ý nghĩ của bạn đã nhảy sang một thứ khác, kể cả lúc thứ đó vẫn trong tầm mắt bạn. Vì vậy bạn cần rèn luyện để tăng dần thời gian, tập trung cao độ, giữ tư tưởng thuần tịnh.
Giống như xem bộ phim bao gồm chính bạn thủ vai, bạn tách ra khỏi hành động thói quen, phân tích đối tượng của thói xấu, xem đối tượng đó đang tác động thế nào tới thế giới nội tại của bạn. Thân thể bạn phản ứng ra sao, tâm bạn nảy sinh các cảm xúc gì, não bạn xuất hiện các suy nghĩ nào trước thói quen xấu. Nhớ nguyên tắc của liệu pháp thực hành chính niệm, bạn chỉ nhìn để ghi nhớ lại, đừng mang theo sự phán xét nào.
Giả sử bạn xem phim trên mạng triền miên. Bạn hãy chú ý sự tác động của các bộ phim tới bạn. Tư thế ngồi hay nằm xem, các giác quan như mắt nhìn chăm chú và tai muốn nghe âm thanh to, các phân đoạn tra tấn hoặc có cảnh chăn gối có làm kích động các cơ quan nhạy cảm rồi tay muốn chạm đến đó. Bạn có cảm thấy thích thú, thờ ơ, chán nản, thể loại phim gì đem đến cho bạn cảm xúc gì. Liệu bạn rút ra bài học gì sau khi xem, có liên tưởng gì tới cuộc sống hiện tại và cuộc sống mơ ước của bạn, nghĩ gì về nhân vật.
Ví dụ khác, bạn thường có xu hướng tranh cãi với người khác. Đột nhiên bố bạn la mắng, chỉ trích cách sống của bạn. Hoàn cảnh đến, bạn có thể xem là cơ hội để bạn thấy rõ hơn cách những lời của bố bạn đang tác động tới bạn. Bạn có giữ nguyên tư thế trước đó hay đứng ngồi không yên, ngực có ưỡn về phía trước không (xu hướng của người muốn tranh luận bằng ý kiến cá nhân). Các cảm xúc thay đổi thế nào, bực tức hoặc lo sợ, ấm ức. Bạn có nghe được điều bố bạn nói, có hiểu tại sao bố bạn mắng, có đang luẩn quẩn với suy nghĩ nào đó.
5. Xử lí bằng chính niệm
Quá trình khám phá vừa rồi giúp bạn tách ra khỏi thói quen xấu, nắm bắt nguyên nhân và cơ chế thói xấu tác động lên mình một cách thực tế cũng như thấu hiểu chính mình. Đây là cơ sở quan trọng để bắt đầu chính thức từ bỏ thói quen xấu. Bạn bảo trì tình trạng tĩnh tại của bản thân, dùng chính niệm mạnh mẽ ứng xử với đối tượng của thói xấu, có thể ngăn chặn nguy cơ làm thói xấu.
Lưu ý từ đầu tới giờ bạn kiểm soát để điều chỉnh chính mình, không phải điều chỉnh người khác hay thứ khác liên quan đối tượng của thói xấu. Sự điều chỉnh đó tự cải biến đối tượng và hoàn cảnh lại là chuyện khác. Lựa chọn điều chân chính như thế nào cho thích hợp tuỳ thuộc vào từng vấn đề cụ thể, lí trí sẽ mách bảo bạn.
Trường hợp bạn đã quán niệm về ảnh hưởng của các bộ phim yêu thích tới bạn, giờ đến lúc chính lại những điều sai lệch bạn đã nhận ra. Phần nào trên thân thể bạn kích động bởi các bộ phim, bạn chỉnh lại phần đó, kiềm chế sự tự phát. Các cảm xúc bạn cần thoả mãn và giải toả, tìm tận gốc vấn đề trong tâm bạn và giải quyết, chẳng hạn nỗi cô đơn. Nếu bạn thích xem theo mơ mộng trong suy nghĩ của bạn, hãy tìm cách hiện thực hoá ở đời thực.
Thế còn trường hợp bạn đã quán niệm về ảnh hưởng từ lời mắng của bố tới bạn thì sao? Việc không phản ứng lại bằng lời, hạn chế cử động thân xem ra rất cần duy trì, cẩn thận từng thay đổi nhỏ. Đừng làm theo cảm xúc, cứ bình tĩnh lại trước. Bạn hãy thử lắng nghe bằng lí trí, hiểu tại sao bố bạn không hài lòng về bạn, kì vọng của bố bạn ra sao, những áp lực nào khiến bố bạn như vậy. Làm được điều này, không chỉ hoá giải được mâu thuẫn và sửa được xu hướng tranh cãi trong mình, bạn còn giúp được cả bố bạn sau đó.
Thường xuyên củng cố chính niệm
Rất khó để bạn có thể thực hành chính niệm trọn vẹn, nhất là trong thời khắc ngắn ngủi đối mặt với các đối tượng của thói xấu đầy mê hoặc. Bởi vậy bạn nên luyện tập thực hành chính niệm thường xuyên, tăng cường thiền định. Ai đã từng ngồi thiền đều biết rằng ngồi thiền nửa giờ đồng hồ có khi khó hơn bảo bạn chạy bộ, chưa nói đến việc bạn tĩnh tâm tĩnh trí được mấy phút.
Thiền định không chỉ hữu ích trong việc bỏ thói quen xấu, khoa học đã chứng minh thiền định có rất nhiều lợi ích. Nhiều bộ môn tập luyện hiện nay có nội dung thiền bên trong, bạn có thể tìm hiểu, theo đuổi. Cuộc sống bận rộn, bạn cũng nên tranh thủ giữ trạng thái thiền định mọi lúc mọi nơi có thể, không phải chỉ lúc ngồi thiền và duy trì thiền định hàng ngày.
Bí quyết để bạn thiền định hiệu quả nằm trong tâm bạn. Bình thường bạn cần hướng đến giữ sự thân thiện, nghĩ cái tốt cho người khác trước khi nghĩ cho mình, có thể tha thứ bao dung. Những điều đó sẽ giúp bạn trầm tĩnh, không để đối tượng của thói xấu kích động bạn theo bản năng, có thời gian suy ngẫm và cân nhắc.
Có bí quyết còn mấu chốt hơn, cũng là cơ sở để bạn làm được những điều đó, bạn nên buông xả ham muốn cùng những thứ bạn ôm giữ quá nhiều trong tâm trí. Bạn không thể tích thêm hàng đống đồ trong kho rồi mong muốn nó có không gian thoáng đãng, tâm trí bạn cũng vậy. Chưa bàn đến việc bạn làm người tốt cho người khác, từ bỏ thói quen xấu, trước hết các bí quyết trên giúp bạn tốt với bản thân. Bạn sẽ giải phóng được sự mệt mỏi đáng kể, tìm được sự thanh thản trong tâm mình.
Và cuối cùng, những ý niệm chân chính sẽ giúp bạn có được hạnh phúc mà không ai có thể đánh cắp nó từ bạn, "hạnh phúc chỉ có thể tự mình hạnh phúc". Bạn sẽ thật sự hạnh phúc khi có đủ trí tuệ thấu hiểu chính mình, hiểu được những tổn thương đã, đang và sẽ tác động lên mình như thế nào, chúng có biểu hiện ra sao để từ đó có thể mạnh mẽ vượt qua, giành lấy hạnh phúc xứng đáng thuộc về mình. "Vạch mặt thiên tài nói dối" và "Hóa ra sự thật sau cùng là tổn thương" chính là hai cuốn sách có thể giúp bạn làm được điều đó. Hãy tiếp tục luyện rèn và thay đổi đi thôi!
Mọi thắc mắc xin liên hệ:
E: pr.oopsy.vn@gmail.com G: oopsy.vn P: 0968 523 147 | 0968 523 147
