Con người được thiết kế một cách tinh tế để hợp tác với nhau
Hãy nhìn xung quanh thế giới, chúng ta luôn thấy có những dấu hiệu của sự tranh đấu, cạnh tranh ở khắp mọi nơi. Từ những cuộc bầu cử Tổng thống luôn là đề tài tranh cãi gay gắt, sự ganh đua ác liệt giữa các đảng phái chính trị, cho đến những công ti cạnh tranh với nhau trong việc kinh doanh.
Vào một ngày cuối tuần điển hình, bạn thấy hàng ngàn người tập trung để xem các trận bóng đá mà ở đó các đội bóng tranh giành chiến thắng, và các cổ động viên hâm mộ hỗ trợ đội nhà một cách mê say mong tìm kiếm chiến thắng trước đối thủ.
Với bối cảnh như vậy, thật dễ dàng để nghĩ rằng sự cạnh đấu là một phần quan trọng của nhân loại. Và tất nhiên, sự tranh đấu ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống của con người chúng ta. Tuy nhiên, bên cạnh đó, có một điều quan trọng cần phải nhận ra rằng sự hợp tác là một phần quan trọng trong việc khiến cho con người ta trở nên độc đáo. Không ở đâu minh chứng rõ ràng hơn là trong khả năng giao tiếp ngôn ngữ của chúng ta.
Thật vậy, sự hợp tác quan trọng và có ý nghĩa lớn lao đều có liên quan đến hầu hết các hành vi giao tiếp. Bạn có thể nghĩ rằng sự hợp tác chỉ là một cái gì đó mà chúng ta có thể chọn để xử lí kết hợp với các hành vi giao tiếp. Tuy nhiên, sự hợp tác này lại rất quan trọng cho sự thành công của việc giao tiếp nói chung.
Hãy tưởng tượng rằng bạn đang đi bộ trên phố với bạn bè, và bạn chỉ vào một chiếc xe ô tô đang đậu bên đường. Cử chỉ đó nghĩa là gì? Rõ ràng bạn đang kêu gọi sự chú ý của những người xung quanh đến chiếc xe bằng cách chỉ vào nó. Nhưng ý nghĩa của cử chỉ phụ thuộc vào ngữ cảnh. Nếu các bạn là những người đam mê xe hơi, có nghĩa rằng, có thể bạn đang chỉ ra một chiếc xe đặc biệt thú vị. Nếu chiếc xe thuộc về một người bạn mà các bạn đều biết, thì bạn có thể muốn nói rằng người đó có thể ở đâu đó quanh đây. Nếu chiếc xe có lốp bẹp, thì có lẽ bạn đang chỉ ra vấn đề của lốp xe.
Thật thú vị, chúng ta sử dụng một loại ngữ cảnh một cách tự động khi giao tiếp với người khác. Không chỉ vậy, chúng ta mong muốn những người khác cộng tác với ta trong việc thực hiện hành vi giao tiếp này. Nếu chúng ta chỉ vào một chiếc xe đặc biệt “ngầu” với bạn bè, thì chúng ta hi vọng người ấy sẽ bị ấn tượng. Nếu anh ta chỉ liếc nhìn chiếc xe, chúng ta sẽ cảm thấy rất khó chịu.
Sự hợp tác này càng quan trọng hơn khi chúng ta giao tiếp cùng ngôn ngữ. Ngôn ngữ cho phép ta trình bày tất cả các loại khái niệm phức tạp, nhưng một lần nữa, bối cảnh lại đóng vai trò quan trọng để giải thích một lời nói. Hãy cũng xem xét một câu đơn giản thường được sử dụng trong các sách giáo khoa về ngôn ngữ học: "Con mèo đang nằm trên thảm". Điều đó có nghĩa là gì? Vâng, chỉ cần nhìn vào các từ ngữ, chúng ta có thể giả định rằng câu này có nghĩa là có một con mèo và nó hiện đang trên một tấm thảm nhỏ. Khi câu đó được nói ra, tuy vậy, phải có một số lí do tại sao nó đã được nói, và điều đó hóa ra lại là phần quan trọng của ý nghĩa. Câu này có thể được sử dụng để chỉ ra rằng con mèo trông rất dễ thương trên thảm. Hoặc có lẽ bạn và người nói biết rằng tấm thảm đã được hút bụi để chuẩn bị cho bữa tiệc đón khách quý, và vì vậy tuyên bố này là một yêu cầu để đuổi chú mèo ra khỏi tấm thảm đó. Cũng như với điều đã chỉ ra ở trên, giải thích ý nghĩa của một câu đòi hỏi những người tham gia trong một cuộc hội thoại hợp tác với nhau.
Rõ ràng, khả năng giao tiếp của chúng ta đã phát triển. Như vậy, khả năng nhận thức để chia sẻ mục tiêu và hợp tác với người khác để thỏa mãn các mục tiêu chung là điều kiện tiên quyết để phát triển việc giao tiếp giữa con người. Những loài động vật khác thực hiện một số hành vi cộng tác, nhưng không có loài nào tinh vi như chúng ta, thậm chí cũng đã có thể biểu hiện từ khi còn nhỏ.
Từ quan điểm này, tất nhiên, điều quan trọng cần nhớ là nhiều ví dụ về cạnh tranh trong cuộc sống con người luôn được thực hiện trong bối cảnh hợp tác. Cuộc bầu cử Tổng thống chỉ có thể diễn ra ở một quốc gia có sự đồng ý với các luật lệ về bầu cử.
Sự cạnh tranh giữa các cửa hàng yêu cầu một nền kinh tế mà mọi người đồng ý với các quy tắc của nó. Và, tất nhiên, một trận bóng đá chỉ có ý nghĩa nếu các đội đồng ý bị ràng buộc bởi các quy tắc của trận đấu và làm theo các hiệu lệnh của trọng tài. Bằng nhiều cách, sự hợp tác hoàn toàn là một bộ phận không thể thiếu trong sự tồn tại của con người, tuy chính bản thân ta có thể không nhìn thấy nó ảnh hưởng sâu sắc như thế nào đến hành vi của mình.
Tham khảo: psychologytoday
Mọi thắc mắc xin liên hệ:
E: pr.oopsy.vn@gmail.com G: oopsy.vn P: 0968 523 147 | 0968 523 147
